نخود و آفات و بیماری های نخود
کنترل آفات نخود
کرم پیله خوار نخود
کرم پیله خوار از جمله مهمترین آفات نخود است که هر ساله خسارت زیادی به مزارع نخود وارد می کند. با استفاده از یکی از سموم مناسب مانند آوانت، سوین، لاروین، دسیس، فن والریت به نسبت های مشخص توصیه شده در زمان ظهور حداکثر لاروهای ریز که مصادف با اواسط تشکیل گل و اوایل پیله بستن بوته ها است، می توان کرم پیله خوار نخود را کنترل کرد.
کرم طوقه بُر نخود
کرم طوقه بُر یا آگروتیس در برخی سال ها خسارت زیادی به مزارع نخود وارد می کند. مبارزه زراعی با این آفت انجام شخم پائیزه و کاشت زودهنگام و مبارزه شیمیایی طعمه پاشی با سم لیندن به هنگام غروب آفتاب می باشد.
سوسک چهار نقطه ای حبوبات
سوسک چهار نقطه ای حبوبات که از آفات انباری مهم نخود محسوب می گردد را با استفاده از 0/5 گرم ( نیم گرم ) در متر مکعب فسفين ( معادل 1/5 گرم " یک و نیم گرم "در متر مکعب فسفید آلومینیوم ) در مدت 72 ساعت گازدهي مي توان آن را کنترل نمود.
کنترل بیماری های نخود
بیماری برق زدگی نخود
بیماری برق زدگی نخود یکی از مهمترین بیماری های قارچی است که هر ساله در هر دو کشت بهاره و پاییزه در مزارع نخود خسارت زیادی وارد می کند ولی در کشت پاییزه خسارت وارده بیشتر است. عامل بیماری، قارچی هست به نام Ascochyta rabiei که دارای دو مرحله تولید مثل جنسی و غیر جنسی در چرخه ی زیستی خود هست. این قارچ توانایی حمله به کلیه اندام های هوایی گیاه را در کلیه مراحل رشدی دارد. علایم بیماری در ابتدا بصورت نواحی زرد خاکستری بر روی ساقه، برگ و غلاف ها تظاهر می کند که به سرعت رنگ قهوه ای به خود گرفته و با یک حاشیه تیره از بقیه ی بافت گیاه جدا می شود. به موازات توسعه بیماری، دانه های ریز سیاهرنگ در متن این لکه ها ظاهر می شوند که به صورت کمابیش منظمی و بر روی دوایر متحدالمرکز آرایش می یابند که در واقع اندام های رویشی قارچ هستند. در صورت شدید بودن آلودگی، این لکه ها ساقه را در بر گرفته و باعث شکسته شدن آن می شوند، در صورتی که لکه های موجود روی غلاف و برگ به ترتیب باعث آسیب به دانه ها و پاره شدن برگ می شوند. دماهای 20 الی 25 درجه سانتیگراد و وجود آب آزاد بر روی سطح گیاه به مدت حداقل 24 ساعت از نیازهای اساسی بیمارگر برای ایجاد آلودگی در گیاه میزبان است. در صورت شدید بودن آلودگی،کل مزرعه از بین می رود و خسارت جبران ناپذیری به محصول وارد می شود. علاوه بر اینکه کلیه توده های محلی نخود مانند بیونیج در کرمانشاه، گریت در لرستان، جم در ایلام و کوروش درگلستان حساس به بیماری هستند، به دلیل بروز نژادهای جدید در عامل بیماری، ارقام مقاوم معرفی شده نیز در طی زمان نه چندان طولانی به بیماری حساس می شوند لذا پروسه ی معرفی ارقام مقاوم باید روندی پیوسته باشد. مثلاً مواردی از حساسیت در ارقام معرفی شده مانند هاشم، آزاد، آرمان و عادل در سال های اخیر گزارش شده است. بهترین روش کنترل بیماری استفاده از مدیریت تلفیقی است که در آن رقم مقاوم در ترکیب با روش های به زراعی مانند دفن بقایای آلوده گیاهی، تناوب زراعی و کانون کوبی با استفاده از سموم شیمیایی مورد استفاده قرار گیرد.
بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود
بیماری پژمردگی فوزاریومی نخود از مهمترین بیماری های نخود در کشور میباشد که در اثر قارچ Fusarium oxysporum f.sp. ciceris ایجاد م یشود. علایم بیماری در مزرعه به صورت لکه های زرد حاوی بوته های پژمرده قابل مشاهده هستند که در آنها مسیر توسعه ی پژمردگی / زردی از پایین بوته به طرف نوک بوته هاست. در نهایت برگها خشکیده و در صورت مالش در دست مانند توده ی از کاه به زمین می ریزند. این لکه های زرد در صورت گرم شدن تدریجی هوا به هم پیوسته و کل مزرعه از بین میرود. در صورت برش ساقه به ویژه در محل جدا شدن شاخه های فرعی از هم در قاعده ی ساقه ی اصلی، ناحیه قهوه ای رنگی در محل آوندهای چوب مشاهده خواهد شد که نشانگر فعالیت عامل بیماری در این محل است. در کل مدیریت بیماریهای خاکزاد مشکل است وکاربرد یک روش خاص، قادر به کنترل مؤثر بیماری نیست و لذا مدیریت تلفیقی باید برای این بیماری اجرا شود که شامل تناوب زراعی، زود کاشت ( به منظور احتراز از برخورد مراحل پر شدن دانه با گرمای شدید آخر فصل) ، استفاده از بذور عاری ازبیماری، از بین بردن بقایای آلوده و استفاده از قارچکش های ضدعفونی کننده بذور است. با همه این تفاصیل، مؤثرترین و اقتصادی ترین روش کنترل، استفاده از ارقام مقاوم است. مثلاً ارقام عادل، سعید و منصور به این بیماری مقاوم و ارقام هاشم، سارال و ثمین متحمل می باشند. ارقام آرمان و آزاد و همچنین کلیه ارقام محلی به این بیماری حساس هستند . با توجه به اینکه اسپورهای مقاوم قارچ عامل پژمردگی فوزاریومی تا 5 سال بقای خود را در خاک حفظ می کند لذا توصیه می شود در زمین های آلوده به این بیماری تا 5 سال از کشت ارقام محلی خودداری گردد.
بیماری کپک خاکستری نخود
بیماری کپک خاکستری نخود برای اولین بار در سال 1383 از گرگان گزارش شده است اما در سال زراعی 94-95 از ارسباران و در سال های 96 – 97 از کلیه مناطق کشت نخود در استان های آذربایجانغربی، کردستان و کرمانشاه توسط کارشناسان مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور جمع آوری شده است.
عامل بیماری بیماری کپک خاکستری نخود، قارچ Botrytis cinerea می باشد که می تواند به کلیه اندام های هوایی گیاه حمله کند اما گلچه ها حساس ترین بخش گیاه بوده و به شدت آسیب می بینند. این بیماری در ابتدا بصورت نقاط آبسوخته ای در روی ساقه به ویژه بخش های پائینی ظاهر می شوند که بتدریج توسعه یافته و کلیه اندام های هوایی را درگیر می کند. انشعابات فرعی در محل پوسیدگی شکسته و برگها و گلها به توده ی پوسیده ای تبدیل می شوند. این بیماری در سطح مزرعه بصورت لکه های جدا از هم حاوی بوته ها و گلچه های پوسیده دیده می شود که به ویژه در آنها اندام های انتهایی شکسته شده و افتاده از علایم شایع می باشد. در صورت مساعد شدن شرایط آب هوایی توده های اسپوری خاکستری تا سیاهرنگ بر روی زخم های موجود روی برگ، ساقه، گلچه و غلاف به وجود می آید. عامل بیماری می تواند در روی بذر و یا در خاک و اندام های پوسیده ی گیاه زمستان گذرانی کرده و در فصل زراعی بعدی به محصول حمله کند. توسعه ی آلودگی با استفاده از اسپورهایی که با باد حمل می شوند به راحتی انجام می گیرد. بهترین روش کنترل بیماری استفاده از ارقام مقاوم در ترکیب با روش های به زراعی مانند دفن بقایای آلوده، کاهش تراکم بوته در مزرعه به منظور کاهش درجه ی اشباع رطوبتی در سطح مزرعه، کشت دیر هنگام و کانون کوبی با استفاده از سموم قارچ کش مؤثر است. برنامه معرفی ارقام مقاوم در دستور کار بخش تحقیقات حبوبات مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور قرار گرفته است.
مشخصاتتان را وارد کنید 